گزینش عمق و فاصله مناسب زهکش‌های زیرزمینی و مقایسه چند معادله زهکشی در کشت برنج

زهکشی میان­فصل و پایان­فصل در مرحله برداشت برنج دو عملیات مهم مدیریت آبیاری در شالیزار است که به­ترتیبسببافزایشعملکردمحصولوشرایط مناسب­تربرایبرداشتبرنجمی­شوند. به­دلیل شرایط منحصربه­فرد اراضی شالیزاری استان گیلان، تصمیم­گیری در مورد فاصله (L) و عمق (D) مناسب زهکش­های زیرزمینی و معادله مناسب برای تعیین فاصله زهکش­ها در اراضی شالیزاری در مرحله زهکشی میان­فصل و پایان­فصل نیازمند تحقیقات می­باشد. بنابراین، در این پژوهش، کارایی فاصله و عمق‌های مختلف زهکش‌های زیرزمینی در کنترل سطح ایستابی و همچنین دقت معادلات ماندگار و غیرماندگار در دو مرحله زهکشی میان­فصل و پایان­فصل در اراضی شالیزاری گیلان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه شامل شش سیستم زهکشی زیرزمینی معمولی (L7.5D0.8، L10D0.8، L15D0.8، L7.5D1، L10D1، L15D1،زهکش سطحی و شاهد (بدون سیستم زهکشی زیرزمینی و سطحی)) بودند. طول کلیه زهکش‌های زیرزمینی 40 متر و جنس لوله‌ها پی‌وی‌سی موج‌دار با قطر 125 میلی‌متر بود. از پوسته برنج به‌عنوان پوشش اطراف لوله­های زهکش استفاده شد. نتایج نشان داد که زهکش زیرزمینی با فاصله 15 متر و عمق 80 سانتی­متر (به­دلیل ایجاد عمق سطح ایستابی مناسب و عملکرد بیشتر) در مرحله زهکشی میان­فصل و در زمان برداشت برنج زهکش­های با فاصله 10 متر و عمق 80 سانتی­متر (به­ دلیل بیشترین مقاومت به نفوذ پنترومتر و کمترین رطوبت وزنی خاک) به­عنوان بهترین تیمار زهکشی در مرحله زهکشی پایان فصل قابل پیشنهاد هستند. معادله داگان، هوخهات و معادله ترکیبی باور و ون­شیلفگارد با معادله هوخهات به ­عنوان معادلات مناسب برای تعیین فاصله زهکش­ها در مرحله زهکشی میان­فصل به­دست آمد. همچنین، برای زهکشی در زمان برداشت برنج، معادله هوخهات، کرکهام، داگان، گلوور- دام و معادله ترکیبی باور و ون­شیلفگارد با معادله هوخهات به ­عنوان فرمول مناسب برای تعیین فاصله زهکش­های زیرزمینی انتخاب شدند.